کد مطلب:124499 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:136
دعای قنوت
[9]-426- سید ابن طاووس می گوید:امام حسن علیه السلام در قنوت خود می فرمود:
خدایا! تو پروردگار بسیار مهربان، پادشاه بسیار دلسوز، غمخوار [و همدم و بسیار] خودی هستی، و تو دادرس هر سرگشته ی اندوهگینی، و تو راهنمای هر گم گشته ی نابینایی، افكار ناپیدای پنهان سازان را همچون گفتارهای گویندگان می دانی. [معبودا!] من تو را به آن دانش دور از دسترس تو، كه در باطن اسرار ناپیدای همرازان توست، می خوانم كه بر محمد و آل او درود فرستی؛ آن چنان درودی كه با آن، بر همه ی تلاشگران گذشته پیش افتد، و همه ی تلاشگران آینده را پشت سر نهد. [و نیز تو را می خوانم كه] میان ما و خود پیوند دهی؛ همچون پیوند كسی كه او را برای خود ساخته ای و برای غیب [و اسرار] خود گزیده ای. پس [در نور یقین است و دیگر] پندارهای رباینده ی [كفر و نفاق]، و رخدادهای فتنه [و آشوب] او را نربایند؛ [آری، این پیوندمان ده] تا در دنیا فرمانبرت باشیم و در آخرت، پیوسته در جوارت قرار گیریم. [1] .
[10]-427- و نیز سید ابن طاووس می گوید:و دعای قنوت سرور ما، [امام] حسن علیه السلام است:
ای خدایی كه هر مظلوم با فرمانروایی او، پیروز شود، و هر مجروح به یاری او پناه برد! مشیت تو پیش است، و كلمه ی تو كامل است، و تو بر هر چیز توانایی، و به آنچه اجرا می كنی، آگاهی. ای حاضر هر غیب، و دانای هر راز، و پناه هر بیچاره! در تو همه ی فهم ها گم گشته اند و در پیشگاهت همه ی دانش ها بریده [و وامانده] اند، و تو آن خدایی كه زنده ی قائم به ذات پیوسته ی ازلی است. تو این [رویدادهای ناگوار] را كه به آن دانا و در آن حكیم و از آن بردباری، می بینی، در حالی كه در كمك به كشف و بازداشتن از آن ناتوان نیستی، و
[ صفحه 326]
بازگشت هر چیزی به سوی توست؛ همچنان كه سرآغاز آن از مشیت توست. پیمان ها [و رازها] را از برخی، آشكار و از برخی دیگر، پنهان می داری، و آن را كه حكم فرمودی، اجرا كنی و آن را كه تأخیر اندازی، [نیز] از قلمرو [فرمانروایی] تو بیرون نباشد، و بر عقل ها آن [اندازه] كه در علم غیب تو تحمل كرده اند، بار كنی تا كسی كه باید هلاك شود، با دلیلی روشن هلاك گردد، و كسی كه باید زنده شود، با دلیلی روشن زنده گردد، و به راستی تو شنوای دانای یگانه و بینایی. و تو ای خدا! یاری رسان [بندگان خود] هستی، و تنها بر تو توكل باید، و تو ولی همه ی اولیای خود هستی، و همه ی امور [از ملك و ملكوت] از آن توست.
[خدایا!] تو این انفعال [و درماندگی در برابر دشمن] را می بینی، و از هم فروپاشی [صفوف خودی]، و دست كشیدن نابكاران، و گرایش ایشان به دنیای فانی و حطامی كه سرانجام آن، آتش سوزان است، و نیز نشست نشستگان، و ارتداد مرتدان، و [سرانجام،] تنها ماندنم از یاران و پشتیبانان را می دانی، و به تو پناه می آورم، و به ریسمان [نجات] تو می چسبم، و بر تو توكل می كنم.
خدایا! تو می دانی كه [در راه جهاد با دشمنانت] تلاشم را نیندوختم، و از توانم دریغ نورزیدم تا حرمتم شكست و تنها ماندم. پس راه پیشینیان خود را - كه بازداشتن از شر تجاوزگران و آرام كردن طغیانگران از ریختن خون شیعیان باشد - پیمودم. و امر آخرت و دنیای خود را همچون اولیای خود نگهبانی كردم. پس [اینك] همچون آنان خشم خود را فرو می برم، و در ردیف آنان درمی آیم، و راه آنان را می پویم، و در نشان آنان رفتار می كنم، تا یاری تو فرارسد كه تو یاری كننده و كمك رسان حق هستی؛ هر چند از دسترس جوینده دور باشد، و زمان از نابودی دشمنان دفاع كند.
خدایا! بر محمد و آل او درود فرست و آنان را با نیرنگ بازان، در عذاب سرمد رها ساز، و از [بینایی] رشد و كمال كور كن، و در غرقاب لذات سرگردان فرما تا به ناگاه، در حال غفلت، و سپیده دمان، در حال خواب، آنان را - با حقی كه آشكار كنی، و دستی كه حمله
[ صفحه 327]
كنی، و دانشی كه ظاهر فرمایی - بگیری كه تو بزرگوار و دانایی. [2] .
[11]-428- دولابی با سند خود از برید ابن ابی مریم نقل كرده است:ابوالحوراء گفت:به حسن بن علی علیه السلام عرض كردم:در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله چه می كردی، و از او چه یاد گرفتی؟ فرمود:به یاد دارم كه كسی از رسول خدا صلی الله علیه و آله می پرسید، و شنیدم كه آن حضرت فرمود:«از كاری كه سرگردانت كند، دست بردار و به كاری كه سرگردانت نكند، رو كن؛ كه شر، سرگردانی، و خیر، آرامش است». و نیز از او نمازهای پنجگانه را به یاد دارم، و سخنانی را به من آموخت، و فرمود:«بگو:خدایا! مرا در [میان] هدایت یافتگان خود هدایت فرما؛ و در [میان] عافیت یافتگان خود عافیت ده؛ و در [میان] سرپرست شدگان خود، سرپرستی فرما؛ و عطایای خود را مباركم كن؛ و از شر آنچه حكم فرمودی، بازم دار، كه تو فرمانروایی و كسی بر تو فرمان نراند، و هر كه را سرپرستی كنی خوار نشود. خجسته و والا منزلتی ای پروردگار ما!».
برید می گوید:در شعب، نزد محمد بن علی علیه السلام رفتم و این حدیث ابوالحوراء را برای او نقل كردم، گفت:راست گفته است. این ها سخنانی است كه به ما آموخت، و در قنوت می گفت. [3] .
[12]-429- و نیز دولابی با سند خود از ابوالحوراء نقل كرده است:حسن بن علی علیه السلام فرمود:رسول خدا صلی الله علیه و آله كلماتی را به من آموخت كه آن ها را در قنوت می گویم:
«خدایا! مرا در [زمره ی] كسانی كه هدایت فرموده ای قرار ده؛ و در [زمره ی] كسانی كه عافیت داده ای، عافیت ده؛ و در [زمره ی] كسانی كه سرپرستی كنی، سرپرستی فرما؛ و آنچه را عطا فرمودی، مباركم كن؛ و از شر آنچه حكم فرمودی، بازم دار، كه تو حكم می كنی و كسی بر تو حكم نكند، و هر كه را مولایی كنی، خوار نشود. خجسته و والا منزلتی، ای پروردگار ما!». [4] .
[ صفحه 328]
خدایا! تو پروردگار بسیار مهربان، پادشاه بسیار دلسوز، غمخوار [و همدم و بسیار] خودی هستی، و تو دادرس هر سرگشته ی اندوهگینی، و تو راهنمای هر گم گشته ی نابینایی، افكار ناپیدای پنهان سازان را همچون گفتارهای گویندگان می دانی. [معبودا!] من تو را به آن دانش دور از دسترس تو، كه در باطن اسرار ناپیدای همرازان توست، می خوانم كه بر محمد و آل او درود فرستی؛ آن چنان درودی كه با آن، بر همه ی تلاشگران گذشته پیش افتد، و همه ی تلاشگران آینده را پشت سر نهد. [و نیز تو را می خوانم كه] میان ما و خود پیوند دهی؛ همچون پیوند كسی كه او را برای خود ساخته ای و برای غیب [و اسرار] خود گزیده ای. پس [در نور یقین است و دیگر] پندارهای رباینده ی [كفر و نفاق]، و رخدادهای فتنه [و آشوب] او را نربایند؛ [آری، این پیوندمان ده] تا در دنیا فرمانبرت باشیم و در آخرت، پیوسته در جوارت قرار گیریم. [1] .
[10]-427- و نیز سید ابن طاووس می گوید:و دعای قنوت سرور ما، [امام] حسن علیه السلام است:
ای خدایی كه هر مظلوم با فرمانروایی او، پیروز شود، و هر مجروح به یاری او پناه برد! مشیت تو پیش است، و كلمه ی تو كامل است، و تو بر هر چیز توانایی، و به آنچه اجرا می كنی، آگاهی. ای حاضر هر غیب، و دانای هر راز، و پناه هر بیچاره! در تو همه ی فهم ها گم گشته اند و در پیشگاهت همه ی دانش ها بریده [و وامانده] اند، و تو آن خدایی كه زنده ی قائم به ذات پیوسته ی ازلی است. تو این [رویدادهای ناگوار] را كه به آن دانا و در آن حكیم و از آن بردباری، می بینی، در حالی كه در كمك به كشف و بازداشتن از آن ناتوان نیستی، و
[ صفحه 326]
بازگشت هر چیزی به سوی توست؛ همچنان كه سرآغاز آن از مشیت توست. پیمان ها [و رازها] را از برخی، آشكار و از برخی دیگر، پنهان می داری، و آن را كه حكم فرمودی، اجرا كنی و آن را كه تأخیر اندازی، [نیز] از قلمرو [فرمانروایی] تو بیرون نباشد، و بر عقل ها آن [اندازه] كه در علم غیب تو تحمل كرده اند، بار كنی تا كسی كه باید هلاك شود، با دلیلی روشن هلاك گردد، و كسی كه باید زنده شود، با دلیلی روشن زنده گردد، و به راستی تو شنوای دانای یگانه و بینایی. و تو ای خدا! یاری رسان [بندگان خود] هستی، و تنها بر تو توكل باید، و تو ولی همه ی اولیای خود هستی، و همه ی امور [از ملك و ملكوت] از آن توست.
[خدایا!] تو این انفعال [و درماندگی در برابر دشمن] را می بینی، و از هم فروپاشی [صفوف خودی]، و دست كشیدن نابكاران، و گرایش ایشان به دنیای فانی و حطامی كه سرانجام آن، آتش سوزان است، و نیز نشست نشستگان، و ارتداد مرتدان، و [سرانجام،] تنها ماندنم از یاران و پشتیبانان را می دانی، و به تو پناه می آورم، و به ریسمان [نجات] تو می چسبم، و بر تو توكل می كنم.
خدایا! تو می دانی كه [در راه جهاد با دشمنانت] تلاشم را نیندوختم، و از توانم دریغ نورزیدم تا حرمتم شكست و تنها ماندم. پس راه پیشینیان خود را - كه بازداشتن از شر تجاوزگران و آرام كردن طغیانگران از ریختن خون شیعیان باشد - پیمودم. و امر آخرت و دنیای خود را همچون اولیای خود نگهبانی كردم. پس [اینك] همچون آنان خشم خود را فرو می برم، و در ردیف آنان درمی آیم، و راه آنان را می پویم، و در نشان آنان رفتار می كنم، تا یاری تو فرارسد كه تو یاری كننده و كمك رسان حق هستی؛ هر چند از دسترس جوینده دور باشد، و زمان از نابودی دشمنان دفاع كند.
خدایا! بر محمد و آل او درود فرست و آنان را با نیرنگ بازان، در عذاب سرمد رها ساز، و از [بینایی] رشد و كمال كور كن، و در غرقاب لذات سرگردان فرما تا به ناگاه، در حال غفلت، و سپیده دمان، در حال خواب، آنان را - با حقی كه آشكار كنی، و دستی كه حمله
[ صفحه 327]
كنی، و دانشی كه ظاهر فرمایی - بگیری كه تو بزرگوار و دانایی. [2] .
[11]-428- دولابی با سند خود از برید ابن ابی مریم نقل كرده است:ابوالحوراء گفت:به حسن بن علی علیه السلام عرض كردم:در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله چه می كردی، و از او چه یاد گرفتی؟ فرمود:به یاد دارم كه كسی از رسول خدا صلی الله علیه و آله می پرسید، و شنیدم كه آن حضرت فرمود:«از كاری كه سرگردانت كند، دست بردار و به كاری كه سرگردانت نكند، رو كن؛ كه شر، سرگردانی، و خیر، آرامش است». و نیز از او نمازهای پنجگانه را به یاد دارم، و سخنانی را به من آموخت، و فرمود:«بگو:خدایا! مرا در [میان] هدایت یافتگان خود هدایت فرما؛ و در [میان] عافیت یافتگان خود عافیت ده؛ و در [میان] سرپرست شدگان خود، سرپرستی فرما؛ و عطایای خود را مباركم كن؛ و از شر آنچه حكم فرمودی، بازم دار، كه تو فرمانروایی و كسی بر تو فرمان نراند، و هر كه را سرپرستی كنی خوار نشود. خجسته و والا منزلتی ای پروردگار ما!».
برید می گوید:در شعب، نزد محمد بن علی علیه السلام رفتم و این حدیث ابوالحوراء را برای او نقل كردم، گفت:راست گفته است. این ها سخنانی است كه به ما آموخت، و در قنوت می گفت. [3] .
[12]-429- و نیز دولابی با سند خود از ابوالحوراء نقل كرده است:حسن بن علی علیه السلام فرمود:رسول خدا صلی الله علیه و آله كلماتی را به من آموخت كه آن ها را در قنوت می گویم:
«خدایا! مرا در [زمره ی] كسانی كه هدایت فرموده ای قرار ده؛ و در [زمره ی] كسانی كه عافیت داده ای، عافیت ده؛ و در [زمره ی] كسانی كه سرپرستی كنی، سرپرستی فرما؛ و آنچه را عطا فرمودی، مباركم كن؛ و از شر آنچه حكم فرمودی، بازم دار، كه تو حكم می كنی و كسی بر تو حكم نكند، و هر كه را مولایی كنی، خوار نشود. خجسته و والا منزلتی، ای پروردگار ما!». [4] .
[ صفحه 328]
[1] مهج الدعوات:48.
[2] مهج الدعوات:47.
[3] الذرية الطاهرة:117، ح 127.
[4] الذرية الطاهرة:177، ح 128 و 126 با كمي اختلاف.